Hepimiz marketten bir şey alırken ya da bir kursa para yatırırken, aslında sadece bir ürün ya da hizmet satın aldığımızı düşünürüz. Ama işin gerçeği bu kadar basit değil.
Ne Satın Alırsan, O’sun ve Satın Aldığın Şeye Dönüşürsün.
Kıyafet mi satın alıyorsun? Senin tarzını, kimliğini ve hayatta nasıl algılanmak istediğini belirleyen bir seçim yapıyorsun. Bir araştırma, kıyafetlerin sadece çevremizdekileri değil, aynı zamanda kendimizi algılama biçimimizi de etkilediğini gösteriyor (Enclothed Cognition, Adam & Galinsky, 2012). Bir takım elbise giydiğinde kendini daha güçlü hissetmen, bir yoga kıyafetiyle daha esnek hissetmen tesadüf değil.
Bir kitap mı satın alıyorsun? Sadece bilgi değil, bir bakış açısı satın alıyorsun. Okuduğun her cümle, zihninde yeni yollar açıyor. Aldığın kitaplar, kim olacağının tuğlalarını döşüyor.
Organik sebzeler mi alıyorsun? Vücuduna nasıl bir değer verdiğini gösteriyorsun. Her lokmada daha sağlıklı, daha enerjik bir versiyonuna yatırım yapıyorsun.
Peki ya hızlı tüketim? Hızla aldığın ve aynı hızla tükettiğin şeyler (fast-food, indirimde alınan gereksiz ürünler, vb.), genellikle geçici bir mutluluk sunar ama uzun vadede seni yorar, hatta pişmanlık bırakır. Öyleyse sormalısın: Bu satın alma alışkanlıklarım beni kim yapıyor?
Satın Aldıkların Seni Nasıl Şekillendiriyor?
- Fiziksel Dönüşüm: Sağlıklı yiyecekler, doğru kıyafetler, spor ekipmanları… Bunlar doğrudan fiziksel olarak kim olduğumuzu etkiler.
- Zihinsel ve Ruhsal Dönüşüm: Kitaplar, eğitimler, seyahatler… Tüm bunlar zihinsel haritamızı oluşturur.
- Kimlik ve Toplumsal Algı: Satın aldığımız şeyler, çevremizde nasıl algılandığımızı belirler. “Minimalist”, “lüks seven”, “sürdürülebilirlik tutkunu” gibi kimlikler, seçimlerimizle ortaya çıkar.
Bu yüzden her satın alım bir oy verme hakkı gibidir. Kime dönüşmek istediğine karar ver ve her alışverişte bu vizyonu destekleyecek bir seçim yapmak gerekiyor.
Bir alışveriş Hikayesiyle Özetleyelim:
Bir gün markette organik bir çay almak için reyonda gezinirken kendinizi bir çikolata alırken bulabilirsiniz. Çikolatayı seçtiğinizde kendinize küçük bir ödül veriyorsunuzdur, ama bu aynı zamanda alışkanlıklarınızı değiştirmek yerine kendinize bir kaçış sunuyor olabilirsiniz. Eğer çayı seçerseniz, bu sadece sağlıklı bir içecek değil; aynı zamanda “Ben sağlığımı önemsiyorum” mesajıdır.
Son Söz: Bugün bir şey satın aldığınızda kendinize şunu sorun: Bu seçim, olmak istediğim kişiyi mi destekliyor? Yoksa beni bir adım geriye mi götürüyor?
Unutma, her alışveriş bir mesajdır.
Kendine ve dünyaya kim olduğunu anlatmaktır.
Kim olduğunu tekrar düşünmenin zamanı gelmiş olabilir mi?