Ne Satın Alırsan O’sun, ve ne satın alırsan kendini yansıtırsın.
Sana, “alışveriş yapmaya bizi ne yönlendiriyor?” diye sorduğumda, birçok farklı şey söyleyebilirsin: Duygularımız, finansal durumumuz, yaşımız, cinsiyetimiz, kişiliğimiz, kültürümüz… Tüketim alışkanlıklarımızı neredeyse her şey etkiler. Ama en nihayetinde, ne satın alıyorsak oyuz. Kendimizi tüketim yoluyla yansıtırız. Tıpkı bir büyücü gibi, nasıl göründüğümüz, kim olduğumuzu ve gelecekte kim olmak istediğimizi şekillendirir.
Satın aldığımız her şey, aslında kim olduğumuzu ve neye ihtiyaç duyduğumuzu ifade eder. Bazen yalnızca bir parça eşya aldığımızı düşünürüz, ama aslında eksik hissettiğimiz yanlarımızı tamamlamaya çalışırız.
Kendimize dair eksik hissettiğimiz duyguları, bilinçsizce de olsa aldıklarımızla gidermeye çalışırız. Bir renk, bir şekil, bir doku… Tüm bu seçimler, bize kendimizi anlatır.
Tüketim alışkanlıklarımız, bilinçli ya da bilinçsiz olarak, ihtiyaçlarımızın aynasıdır. Aldıklarımızla dünyaya kendimizi anlatırken, o eşyalar da bize en çok neye ihtiyaç duyduğumuzu fısıldar. Satın aldığımız her ürün, sadece bir tüketim malı değil; aynı zamanda iç dünyamızın ve sosyal kimliğimizin bir yansımasıdır. Bu noktada, kendimize “ne satın alıyorum ve neden?” diye sormamız gerekiyor.
Örneğin, yıllar önce aldığım bir kupa vardı, köşesi kırılsa da benim için hala çok değerli. Çünkü onunla pek çok anı yaşadım, pek çok farklı deneyimim oldu. İşte bu yüzden, bu kupa benim için sıradan bir eşyadan çok daha fazlası.
Bazen bir eşya, konser bileti veya bir fikir, zamanla bizim bir parçamız haline gelir. Onları kendimizle ilişkilendirdikçe, sahiplenir ve daha da severiz. Bu hissin bir adı bile var: Endowment Effect yani Sahiplenme Etkisi.
Peki bu sahiplenme hissini artıran neler var? Ücretsiz ürün denemeleri, kişiselleştirilmiş ürünler, özel grup üyelikleri… Hepsi, o eşyayı daha da özel kılar. Bu yüzden, bir ürünü kişiselleştirdiğimizde ya da onu ücretsiz denediğimizde, ona olan bağlılığımız artar. Ve biz gitgide, ne satın alırsak, gerçekten de “o” olmaya başlarız…
Bu sonsuz döngüde, tüketim davranışlarımıza dikkat etmek çok önemli. Çünkü satın aldıklarımız, aslında bizi şekillendiriyor ve gelecekte kim olacağımızı da belirliyor. Sürekli tercih ettiğimiz bir renk ya da desen, içsel dünyamızın bir yansıması olabilir.
Çünkü, ne satın alırsan, kendini yansıtırsın.